ABD: Trump hapisteyken seçilebilir
Donald Trump’a karşı açılan bu üçüncü dava neden önemli?
Bu iddianame, Donald Trump’a bugüne kadar yöneltilen en önemli suçlamaları içeriyor. Washington’daki davanın temelini oluşturan iddianamede, 2020 Başkanlık Seçimlerinin sonucuna itiraz girişimleri ve destekçilerinin 6 Ocak 2021’de ABD Kongre Binası’na baskın düzenlediği suçlamaları yer alıyor. Jack Smith ve ekibi, Trump, ABD’yi dolandırmak için komplo kurmakla ve oyları önemsizleştirilmek istenen seçmenlere karşı dolandırıcılıkla suçlanıyor.
Tüm bunlar bir noktaya geldiğinde yeniden cumhurbaşkanlığına aday olmak isteyen Cumhuriyetçi siyasetçinin seçim kampanyasına büyük bir etki yapması bekleniyor. Çünkü bu suçlamalar öncekilerden çok daha önemli ve ciddi. Trump aleyhine belgelerde tahrifattan New York’ta ve Florida’da gizli belgeleri ele geçirmekten açılan davaların 2024’te görülmesi bekleniyor.
Dava süreci seçim kampanyasını nasıl etkileyecek?
Bu sorunun cevabı hangi bölüme baktığınıza göre değişir. Cumhuriyetçilerin ortasında, herhangi bir gelişmeden etkilenmemiş görünen sadık bir Trump destekçisi var. Aslında Trump, kampanya bağışlarını toplamak için şimdiye kadar davaları o kadar akıllıca kullandı ve bu bağışları avukatların ücretlerini ödemek için kullanıyor. Dolayısıyla bu seçmen söz konusu olduğunda iddianamelerin Trump’a fayda sağladığı söylenebilir. Ancak birçok kararsız seçmen bu durumlardan rahatsız. Bu davaların Trump’ın görevdeki Joe Biden’a karşı kazanma şansını zedeleyeceğinden korkan birçok Cumhuriyetçi seçmen de var.
Anketler ne diyor?
Donald Trump, Cumhuriyetçiler arasında açık ara en popüler aday olmaya devam ediyor. Tüm göstergeler, ön seçimi kazanacağı ve yarışa Cumhuriyetçi aday olarak gireceği yönünde. 2020’de de kozlarını paylaşan Biden ile Trump arasındaki yarış şu sıralar başa baş geçecek gibi görünüyor.
Davalar, Cumhuriyetçi adaylık süreci için ne anlama geliyor?
Merakla beklenen soru, davaların seçime kadar tamamlanıp tamamlanmayacağı. New York ve Florida’daki davaların duruşma tarihleri Mart ve Mayıs 2024 olarak belirlendi. Dolayısıyla bu tarihler, partilerin ön seçimlerde adaylarını belirledikleri döneme denk geliyor. Vakalar çok karmaşık ve Donald Trump’ın ön seçim kampanyasının sonuna kadar aleyhinde bir karar olmaması için kararı ertelemek için mümkün olan her yolu denemesi bekleniyor.
Trump iddianamesini hazırlayan özel savcı Jack SmithFotoğraf: Jacquelyn Martin/AP Fotoğraf/resim ittifakı
Trump tartışmalar hakkında ne söyleyecek?
Trump bir yandan ABD’de hakim olan ifade özgürlüğü hakkını vurgulayacak. Ama bu, Washington davasında ona pek yardımcı olmayacak. Aslında, seçimleri kazandığına gerçekten inandığına yargıçları ikna edip edemeyeceğini görmek daha ilginç olacak çünkü ceza hukukunda kastın ispatı her zaman belirleyicidir. Başarılı olursa mahkemedeki şansı artacaktır.
Trump karar verirse ABD’nin lideri olabilir mi?
ABD Anayasası, başkanlık için yalnızca birkaç madde öngörüyor. Denek, doğuştan vatandaş olmalı, en az 35 yaşında olmalı ve 14 yıldır Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşamış olmalıdır. Ayrıca daha önce iki kez lider seçilen bir kişi bir daha lider olamaz. Bu nedenle teorik olarak Trump, kararlı bir hata olarak hapse atılırsa Lider de olabilir.
Ya süreç devam ederken Trump seçilirse?
Dava sürerken Cumhuriyetçi siyasetçinin seçimi kazanması durumunda ülkede bir anayasal kriz patlak verebilir. Çünkü geçmişte bunun örneği yok ve muhtemelen yargı ile yürütme yani hukuk sistemi ile hükümet arasında bir güç mücadelesi yaşanacak. Mahkemelerin gerçekte ne kadar bağımsız olduğunu ve ABD Liderinin Adalet Bakanlığı ve kolluk kuvvetleri üzerinde de bir etkisinin olup olmayacağını görmek farklı olacaktır.
Donald Trump kendini affedeceğini açıkladı, bu mümkün mü?
Genel kabul gören genel görüş bunun mümkün olmadığı yönündedir. Ancak anayasal olarak bu konu henüz netlik kazanmadı. Buna ABD Yüksek Mahkemesi tarafından karar verilmesi gerekecek.
